Ο Μελισσοκομικός Σύλλογος ΠΕ Κοζάνης και το Κέντρο Μελισσοκομίας Δυτικής Μακεδονίας, με αφορμή την έναρξη των ανθοφοριών θα ήθελε να υπενθυμίσει στους γεωπόνους και τους αγρότες την αναγκαιότητα προστασίας των μελισσών από τους χημικούς ψεκασμούς.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έντονη μείωση του πληθυσμού των μελισσών παγκοσμίως, γεγονός που οφείλεται σε σειρά παραγόντων, όπως π.χ. η κλιματική αλλαγή και η εντατικοποίηση της γεωργίας, της οποίας κυριότερος συντελεστής είναι η αυξανόμενη χρήση γεωργικών φαρμάκων.
Η δηλητηρίαση των μελισσών από την μη ορθολογική χρήση των γεωργικών φαρμάκων δεν έχει επιπτώσεις μόνο στις μέλισσες αλλά και στην παραγωγή.
Οφέλη από την επικονίαση των καλλιεργειών από τις μέλισσες:
1. Αύξηση της καρπόδεσης και της παραγωγής, βελτίωση του μεγέθους και του σχήματος των καρπών στα φρούτα (Μηλιές, Αχλαδιές, Ροδακινιές).
2. Αύξηση της καρπόδεσης και της παραγωγής, βελτίωση του μεγέθους και του σχήματος των καρπών στους ξηρούς καρπούς (Αμυγδαλιές, Καρυδιές).
3. Αύξηση σποροπαραγωγής και της περιεκτικότητας τους σε λάδι με αποτέλεσμα την αύξηση και την βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων (Ελαιοκράμβη, Ηλίανθος).
4. Αύξηση σποροπαραγωγής σε κηπευτικά και ψυχανθή (τριφύλλι, μηδική).
Οι μέλισσες θανατώνονται από εντομοκτόνα όταν:
1. Συλλέγουν δηλητηριασμένο νέκταρ.
2. Πετούν ανάμεσα στο ψεκαστικό νέφος.
3. Περπατούν πάνω στις επιφάνειες όπου έγινε εφαρμογή εντομοκτόνου.
Η αρμονική συνύπαρξη και συνεργασία μεταξύ μελισσοκόμων και γεωργών αναδεικνύεται ως ζωτικής σημασίας για το κοινό καλό και την ευημερία και των δύο κλάδων. Σε αυτό το πλαίσιο, η αντιμετώπιση του κινδύνου θανάτωσης μελισσών από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων αποτελεί προτεραιότητα τόσο κατά την περίοδο της ανθοφορίας όσο και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος θανάτωσης μελισσών από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων, είναι αναγκαίο:
1. Οι αγρότες να προτιμάνε εγκεκριμένα μη μελισσοτοξικά σκευάσματα.
2. Να εφαρμόζονται πιστά οι οδηγίες των φαρμάκων όσον αφορά τις μέλισσες. Άλλωστε μη πιστή τήρηση τους επιφέρει ποινικές κυρώσεις στους χρήστες των γεωργικών φαρμάκων.
3. Να γίνονται οι ψεκασμοί μετά την δύση του ηλίου (ακόμη και όταν το σκεύασμα δεν είναι μελισσοτοξικό), όταν δηλαδή οι μέλισσες σταματούν να πετάνε, ώστε να υπάρχει χρόνος να στεγνώσει το ψεκαστικό υγρό. Σε περίπτωση που είναι απαραίτητος ο ψεκασμός την ημέρα αυτός να πραγματοποιείται νωρίς το πρωί (πριν τις 8:00).
4. Να μην γίνεται ανάμειξη πολλών φυτοπροστατευτικών προϊόντων καθώς όταν αυτά συνδυάζονται αυξάνεται η μελισσοξικότητα τους. Π.χ παρότι τα περισσότερα μυκητοκτόνα θεωρούνται σχετικά μη μελισσοτοξικά, όταν συνδυάζονται με πυρεθροειδή εντομοκτόνα, αυξάνουν τη μελισσοτοξικότητα των εντομοκτόνων.
5. Να αποφεύγεται η δημιουργία μετακινουμένου ψεκαστικού νέφους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη βαθμονόμηση και την τακτική συντήρηση των ψεκαστικών μηχανημάτων και την αποφυγή ψεκασμού όταν επικρατούν δυνατοί και συνεχώς μεταβαλλόμενοι άνεμοι.
6. Να ελέγχουν τις συνθήκες του περιβάλλοντος πριν από τον ψεκασμό. Ο ψεκασμός με χαμηλές θερμοκρασίες και σε υψηλή σχετική υγρασία έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της υπολειμματικότητας του φαρμάκου και οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν την μελισσοτοξικότητα των εντομοκτόνων.
7. Προσοχή στην χρήση διασυστηματικών γεωργικών φαρμάκων που χρησιμοποιούνται πριν την έναρξη των ανθοφοριών και έχουν υψηλή υπολειμματική διάρκεια γιατί υπάρχει μεγάλη πιθανότητα δηλητηρίασης των μελισσών κατά την έναρξη των ανθοφοριών.
8. Να μην χρησιμοποιούνται μελισσοτοξικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα όταν η καλλιέργεια ή τα ζιζάνια είναι ανθισμένα. Η Βέλτιστη γεωργική πρακτική για τη διαχείριση των ζιζανίων, είναι η κοπή τους καθώς και η καλλιέργεια του εδάφους
9. Να ελέγχουν την δραστηριότητα των μελισσών στο χωράφι πριν από κάθε ψεκασμό. Επισημαίνεται ότι το μελίτωμα που παράγουν οι αφίδες είναι ελκυστικό για τις μέλισσες.
10. Να ενημερώνουν εγγράφως τους μελισσοκόμους που βρίσκονται στην περιοχή 48 ώρες πριν τον ψεκασμό προκειμένου να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.
Οι μελισσοκόμοι θα πρέπει:
1. Να αναρτούν σε εμφανές σημείο τον κωδικό της εκμετάλλευσης τους καθώς και τα στοιχεία τους (τηλέφωνο, διεύθυνση) ώστε να μπορούν να ειδοποιηθούν από τους αγρότες-παραγωγούς.
2. Να συνεργάζονται με τους καλλιεργητές και να ενημερώνουν για την παρουσία τους κοντά στις καλλιέργειες.
Με εκτίμηση,
Το Δ.Σ του Μελισσοκομικού Συλλόγου Κοζάνης,
ο πρόεδρος, Μεντεσίδης Αιμίλιος
ο γραμματέας, Καραγιαννίδης Σωφρόνιος
Και η γεωπόνος του ΚΜΔΜ, Μαρίνου Ελισάβετ
